بی بدیل  - Bibadil
27 آبان 1403   17 نوامبر 2024
نام کاربر:
کاربر مهمان



به جامعه مجازی بی بدیل بپیوندید... ورود ثبت نام
در خانه هنرمندان مطرح شد؛

مویه جم نشانه شناسی نمایشی از داستان جمشید است

مویه جم نشانه شناسی نمایشی از داستان جمشید است بی بدیل دات کام: در نشست نمایش فیلم تئاتر مویه جم که روایتی از داستان جمشید در شاهنامه است، این اثر نمایشی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.


به گزارش بی بدیل دات کام به نقل از روابط عمومی رویداد، دوازدهمین برنامه از سلسله جلسات نمایش فیلم تئاترهای شاخص با همکاری مشترک انجمن صنفی منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر و سینماتک خانه هنرمندان ایران به نمایش فیلم تئاتر «مویه جم» (محصولِ سال ۱۳۷۵) به کارگردانی قطب الدین صادقی اختصاص داشت. بعد از نمایش این فیلم تئاتر، نشست نقد و بررسی آن با حضور عباس غفاری میزبان و عسل عصری ملکی منتقد تئاتر اجرا شد. عسل عصری ملکی در این جلسه با اشاره به روایت های ارائه شده از داستان جمشید، اظهار داشت: اگر بخواهیم از نظر دانشگاهی به موضوع نگاه نماییم، سه روش جهت بررسی نمایشی که دیدیم در دست داریم. اول استفاده از کهن الگوها جهت بررسی کاراکترهای مختلف اثر است. دوم می توانیم بوسیله عناصر و قراردادهای نمایش های ایرانی اثر را بررسی نماییم. سوم نیز استفاده از نشانه شناسی برای تحلیل اثر است. وی ادامه داد: قراردادها در نمایش های ایرانی بسیار مسئله مهمی برای درک مفهوم اثر است. در صحنه این نمایش کمترین عناصر را داریم و هر چه هست نیاز به حضور آن بوده است. در حقیقت بطور کلی در نمایش ایرانی، خیلی از فضاها در کلام ایجاد می شود. لباس در نمایش ایرانی نیز چیزی است که کاراکترها از آن استفاده می نمایند برای اینکه به تغییر نقش ها کمک می نماید. در نمایش های ایرانی یک نفر مرتب بازی در بازی می کند و ذهن ما به عنوان مخاطب آنرا می پذیرد. برای اینکه برگرفته از دل فرهنگ خودمان است. این مساله کمک می نماید تا تمام روایت ها در دل یک نفر جا بگیرد و توسط او بیان شود. این از قراردادهای مهم چنین آثاری است که در نمایش «مویه جم» نیز آنرا می بینیم. این منتقد در ادامه بیان کرد: موسیقی در این نمایش به گونه ای بازیگران را راهبری می کند. در حقیقت موسیقی هم یک ابزار کار است و نگاهی کاربردی در نمایش ایرانی دارد. نمایش ایرانی این اجازه را به ما می دهد که در زمان و مکان و بین وقایع گریز بزنیم و با روایت کلامی که داریم از جایی بجای دیگر منتقل شویم. اصول و قواعد نمایش ایرانی به خوبی در این نمایش دیده می شود. رنگ ها و عناصری که در صحنه نمایش می بینیم نیز از خاصیت های دیگر این اثر است. عباس غفاری نیز در ادامه این جلسه اظهار داشت: قصه هایی که برای پیشدادیان است، اکثرا در عهد عتیق نیز می بینیم. یعنی انگار پیامبران یهودی (بنی اسرائیل) نیز همان کارها را انجام داده اند. در حقیقت اتفاقی را که برای جمشید می افتد در قصه های نوح نیز می بینیم یا در اینجا پنهان شدن در شکم نهنگ را بصورت دیگری در شکار کردن شاه ماهی می بینیم. واقعیت این که شخصا نمی توانم از نظر زمانی مشخص کنم که کدام داستان اول مطرح گردیده است. البته شاید این مساله اهمیتی هم نداشته باشد. اما مسئله این است که ما نمی دانیم که ما از قصه های بنی اسرائیل وام گرفتیم یا آنها از قصه های ایرانی. وی ادامه داد: کاری که بعدها فردوسی می کند، جمع کردن این قصه های ایرانی در شاهنامه است. این اتفاق بسیار سترگ تر از چیزی است که درباره ی آن صحبت می شود. شاهنامه به ما می گوید که ما از کجا آمدیم و به کجا خواهیم رفت و مرتبا گذشته را به ما یادآوری می کند. متاسفانه هیچوقت ارجی که باید به شاهنامه گذاشته، نشده است. اما شاهنامه به ما یادآوری می کند که این قصه ها برای ماست. البته قصد صحبتی ندارم که از آن برداشت نژاد پرستی شود. اما همگی به نحوی در جریان تشابهات این داستان ها هستیم. عصری ملکی در ادامه این جلسه اظهار داشت: ریشه یابی جمشید به دوران اساطیری ما مربوط می شود. جمشید افسانه نیست؛ البته در دوره های بعد صفات افسانه ای به او داده می شود. اما او پادشاه اسطوره ای ما در دوران اسطوره ای است. در منابع مختلف جمشید را نبیره حضرت نوح معرفی کرده اند. در بعضی از منابع نیز جمشید را خود حضرت نوح معرفی می کنند. البته در منابع دیگری نیز جمشید را حضرت سلیمان معرفی می کنند. برای اینکه یکی از معجزات جمشید این است که تخت روانی را برای خود آماده می کند که دیوها آنرا روی شانه خود می گذارند و جمشید را در منطقه پاسارگاد به آسمان می برند. روی این تخت، قالیچه اعلا و زیبایی نیز وجود داشته است. به همین دلیل او را خود حضرت سلیمان معرفی می کنند. او در آخر عنوان کرد: البته منابع دیگر می گویند که یک دوره سه هزار ساله بین آنها فاصله است و چنین اتفاقی نمی تواند درست باشد.

فیلم تئاتر «مویه جم» پس از آثاری چون «آرش»، «بهرام چوبینه» و «هفت خان رستم» تجربه ای دیگر از قطب الدین صادقی در اجرای روایات کهن و غنایی ایران باستان است، روایاتی که در هزارپیچ تاریخ رنگ و بوی اسطوره ای به خود گرفتند و سرگذشت یک ملت را از ورای حکایتی رمزآگین بیان می کنند.


منبع:

1403/03/12
10:11:47
5.0 / 5
288
تگهای خبر: ابزار , اثر , بازی , برنامه
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۱ بعلاوه ۱
تمام حقوق معنوی سایت بی بدیل طبق قوانین مالکیت معنوی محفوظ میباشد
درباره ما  پیشنهادات  تبادل لینک
سایت بی بدیل دات کام  ،